ABUJA (AA) - Batı Afrika ülkelerinden Gana'da, 7 Aralık'ta yapılan cumhurbaşkanlığı seçimini kazanan ana muhalefetteki Ulusal Demokratik Kongresi'nden (NDC) John Dramani Mahama, ülkenin gündemindeki ekonomi, işsizlik, çevre kirliliği, yolsuzluk ve benzeri birçok soruna çözüm bulmak için yeni bir sınava hazırlanıyor.

Seçim Komisyonu (EC) verilerine göre, 66 yaşındaki Mahama, seçmenlerin yüzde 56,55'inin oyunu alarak Cumhurbaşkanı seçildi. Mahama, 7 Ocak 2025'te yemin ederek görevi Nana Akufo-Addo'dan devralacak.

Tarihte "Altın Körfezi" olarak adlandırılan Gana'nın yeni Cumhurbaşkanı'nı, çevresel ve ekonomik başta olmak üzere birçok alanda ülke gündemini meşgul eden sorunlar bekliyor.

Ülkede, son dönemde artan yasa dışı madencilik nedeniyle çevre sorunlarıyla mücadele sürerken, ekonomik sıkıntılar ve genç işsizliği gündemi meşgul eden konular arasında ön plana çıkıyor.

Mahama'nın, seçim kampanyası süresince vadettiği gibi yasa dışı madencilik, ekonomi, işsizlik ve yolsuzluk gibi sorunlarla mücadeleye öncelik vermesi bekleniyor. Mahama, bu sorunların yanı sıra, iktidar ve mevcut Cumhurbaşkanı Nana Akufo-Addo'yu eleştirdiği eğitim alanındaki sorunlar ve enflasyon gibi konularda da önemli bir sınavla karşı karşıya olacak.

Gana'da "Galamsey" olarak bilinen yasa dışı altın madenciliği, ülkede milyonlarca kişinin tüketim ve tarım için bağımlı olduğu su kaynaklarında yaygın bir tahribata neden oluyor. Bu faaliyetler, birçok büyük nehrin tehlikeli kimyasallarla kirlenmesine yol açıyor.

Bu yıl işsizlik ve yüksek altın fiyatları, toprağın üst kısmının kazılarak su, cıva ve siyanür gibi kimyasallarla yıkanmasını ve altın parçalarının ortaya çıkarılmasını içeren Galamsey'e ilgiyi daha çok artırdı.

Kimyasallarla kirlenen toprağın Pra Nehri gibi su kaynaklarına karışması doğal su kaynağının yanı sıra tarım ve hayvancılık alanlarında da olumsuz etkilere yol açıyor. Çiftçiler, söz konusu kirliliğin kakao hasadını da sekteye uğrattığını belirtiyor.

Gana'nın su idaresi, ağustosta, zararlı kimyasalları temizleyemediği için içme suyunun güvenli olmadığını kaydederek, topluluklara verilen temiz suyun yüzde 75'ini kesmek zorunda kaldığını açıkladı.

Yeni Cumhurbaşkanı Mahama'nın bu sorunu çözmek için etkili düzenlemeler ve denetimler uygulaması öngörülüyor.

Bir diğer sorun olan ekonomik alanda da yeni Cumhurbaşkanı'nı zorlu bir yol bekliyor.

Gana, önde gelen bir kakao, altın ve petrol üreticisi olmasına rağmen, son yılların en kötü ekonomik krizlerinden birini yaşıyor. Gıda fiyatları hızla yükselirken, yerel para birimi Ghana Cedi, dolar karşısında ciddi değer kaybı yaşadı.

Dünya Bankası verilerine göre Gana'da, yaklaşık 850 bin Ganalı artan fiyatlar ve hayat pahalılığı nedeniyle yoksulluğa sürüklendi.

Hükümet, verdiği sözlerin aksine, ekonomiyi desteklemek için Uluslararası Para Fonundan (IMF) 3 milyar dolarlık kredi almak zorunda kaldı.

Ayrıca Gana Elektrik Şirketinin (ECG) özel elektrik tedarikçilerine 1,6 milyar dolar borcu olması nedeniyle sık sık elektrik kesintileri yaşanıyor.

Gana'nın yeni Cumhurbaşkanı Mahama'nın mücadele için söz verdiği sorunlardan biri de "Tüm Ganimeti İade Operasyonu" başlatma kapsamında yolsuzluğa bulaşan yetkilileri hedef alması olacak.

Ülkede yolsuzluk, kamu görevlileri arasında en yaygın sorunlardan biri olmaya devam ediyor. Hükümetin bu konuda çeşitli adımlar attığı bilinse de Gana'nın 2023 Yolsuzluk Algılama Endeksi'nde 180 ülke arasında 70'inci sırada yer alması, yeni Cumhurbaşkanı'nın bu alanda da daha çok adımlar atmasını gerektirecek.

Fourth Estate haber sitesi, resmi olarak soruşturulmasa da ülkenin kamu görevlerine mezunları işe alan Ulusal Hizmet Kurumu'nun binlerce "hayalet işçiye" maaş ödediğini ortaya çıkardı.

Mahama'nın mücadele sözü verdiği sorunlardan bir diğeri, genç nüfus arasında işsizlik oranının yüksek olduğu Gana'da, "beyin göçü"nü önlemek olacak. Mahama'nın, gençlere istihdam olanakları yaratacak yeni politikalar geliştirmesi bekleniyor.

Hükümetin 2023 verilerine göre, Gana'da işsizlik oranı yüzde 14,7'ye ulaştı. İşsizlik, özellikle sağlık çalışanları gibi genç Ganalıların ülkeyi terk ederek farklı ülkelerde iş imkanı aramalarına yol açıyor. Bu durum, ülkenin geleceği için önemli bir tehdit oluşturuyor.

Muhabir: Adam Abu-bashal