İtalya'daki üniversitelerde eğitim hakkı elde etmelerine rağmen vize alamadıkları için bu haktan yararlanamayan yaklaşık 900 Türk öğrencinin bekleyişi devam ediyor.

İtalya’nın İstanbul ve İzmir’de bulunan konsolosluklarına vize başvurusunda bulunan ve işlemleri devam eden öğrencilerin yüzde 90’ını üniversiteye yeni başlayacaklar oluşturuyor ancak maddi gelirleri ve evrakları tam olmasına rağmen aylardır vizelerini alamıyorlar.

Mağduriyetleri ile ilgili yardım talep eden öğrenci ve velileri, İstanbul ve İzmir’deki konsolosluk binalarının önünde protesto gösterileri düzenledi. Geçen hafta İstanbul Beyoğlu’ndaki İtalyan Konsolosluğu önünde toplanan öğrenci ve veliler, konsolosluk önüne siyah çelenk bıraktı.

İtalya'nın İzmir Konsolosluğu önünde yapılan protestolarda da konsolosluğa üzerinde ret yazıları ve taleplerinin sıralandığı dileklerin asılı olduğu siyah çelenk bırakıldı.

Vize başvurularına en fazla reddin İzmir Konsolosluğu’nda olduğu belirtilirken, vize mağduriyeti yaşayan öğrencilere İtalya Türkiye Dostluk Derneği de destek verdi.

Derneğin sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, “Okumak bir haktır. Taşınmak bir haktır. Sevgili Türk öğrenciler, sizleri Venedik’e bekliyoruz,” denildi.

Öğrenciler, kurdukları UNSA Italy (United Students Association Italy) adlı dayanışma platformu ile yaşadıkları zorluklar karşısında seslerini daha çok duyurmaya çalışıyor. Vize mağduriyeti yaşayan öğrenciler arasında bulunan ve gönüllü inisiyatifin Medya ve İletişim Danışmanlığını üstlenen Fatma Menal Akın, bu süreçte gençlerin "seslerini duyurmaları için yanlarında olmaya" çağırdı.

Türk öğrencilerin yaşadığı vize mağduriyeti ile ilgili İtalya Ankara Büyükelçiliği’nin Euronews Türkçe’ye yazılı olarak yaptığı açıklamada, “Türk öğrencilerin İtalyan üniversite sistemi ve İtalya ile Türkiye arasındaki ikili ilişkiler için zenginlik temsil ettiği” belirtildi.

Açıklamada, “İstanbul İtalya Başkonsolosluğu konuya ilişkin olarak öğrencilerin kaygılarını anladıklarını ve ilgili ofislerin yönetmeliklere tamamen uygun olarak … mümkün olan ilk fırsatta ögrencilerin seyahatlerini gerçekleştirmeleri için çalıştıklarını beyan etmiştir,” ifadelerine yer verildi.

Yaşadıkları mağduriyetle ilgili Euronews Türkçe’ye konuşan öğrenciler, vize başvurularının sonuçlandırılmasında resmi süre olarak belirtilen 90 günün geçirildiğini ve süreç içinde konsolosluktan haber alamadıklarını ve konsolosluk yetkilileriyle iletişim kuramadıklarını, pasaportlarının ise hala konsoloslukta olduğunu belirtiyor.

İtalya’da yüksek lisans programından kabul alan bir öğrenci, ağustos ayından beri vize başvuru sürecinin devam ettiğini ve bekleyişinin 90 günü geçtiğini belirtti. Süreç içinde ön red aldığını söyleyen öğrenci, sebep olarak “ekonomik profilin uygunsuzluğu yanında, psikoloji diplomasıyla kabul aldığı klinik psikoloji bölümü arasında uyuşmazlık olduğunun” belirtildiğini aktardı.

“Ekonomik profili bir raddeye kadar anlayabiliyorum ama noter onaylı, apostil edilmiş belgeler. Bunu hiç anlayamadım, çok anlamsız bir neden,” diyerek, “artık [İtalya’ya] gitmekten vazgeçtiğini” söyledi.

Yüksek lisans programından kabul alan bir diğer öğrenci ise, “Ne yazık ki konsolosluğu düzenli olarak arıyorum ama ulaşılamıyor. Sürecin istenilen detayda ve dikkatlice yürütüldüğünü düşünmüyorum. Birçok öğrenci için mağduriyet de buradan kaynaklanıyor. Turistik amaçlı vizelere öncelik verilip eğitim amaçlı vizeler geriye atılıyor,” dedi.

Erasmus programı kapsamında İtalya’ya gitmek isteyen lisans öğrencisi, teminat için İtalya’nın minimum 6.230 euro istediğini, hesabında 10.000-12.000 euro göstermesine rağmen ön ret cevabı aldığını belirtti.

Pasaportunun hala İstanbul Başkonsolosluğu’nda olduğunu söyleyen öğrenci vize başvuru sürecinin hala devam ettiğini aktardı.

“Erasmus’a gideceğim için üniversitemin yurdu otomatik olarak iptal oldu. Memleketime dönüş yapmak zorunda kaldım, işlerim yarım kaldı ve İtalya’daki yurt hakkımı da kaybettim,” dedi.

Öğrencilere verilen ön ret mektubunda, sebep olarak “iltica riski, maddi yetersizlik ve maddiyatın güvenilir olmaması” belirtiliyor.

İtalya İstanbul Başkonsolosu Elena Clemente ile 14 Kasım Perşembe günü veliler ve öğrenciler adına görüşme gerçekleştiren Deniz Çelik, Euronews Türkçe ile yaptığı görüşmede, ret mektuplarında cevap olarak “çocukların onuru kıracak şeylerin yazıldığını” söyledi.

Çelik, “Çocuklara ret verilme sebebi çok onur kırıcı, çünkü çocuklara ret mektubunda ‘iltica riskiniz var’ yazıldığını söyledi gençler bize. Çok üzüldük. Bu çocukların çoğunun yeşil pasaportu var,” dedi.

Başkonsolos Clemente ile “olumlu” bir görüşme gerçekleştirdiğini belirten Çelik, “Mesela, Koç Lisesi’ni birincilikle bitirmiş çocuk lisans parasını ödemiş ama vizesini alamamış. Dört üniversiteden kabul almış çok başarılı ama hala burada. O yüzden bu sorunları dile getirdim ama [Başkonsolos Elena Clemente] kendisinin de destek olacağını, elinden geleni zaten yaptığını ama daha fazlasını yapmak için uğraşacağını söyledi,” dedi.

Çelik, Başkonsolos Clemente’nin “gençleri anladığını” ve vize süreçlerinin hızlanması için “personeline e-maillere ve telefonlara dahi cevap verdirtmediğini” söylediğini aktardı.

İtalya’da birçok üniversitenin güz dönemi akademik takvimi 20 Eylül itibariyle başladı. Üniversitelere son kayıt tarihi ise 30 Kasım. Dolayısıyla bu tarihten önce vizeler verilmediği takdirde vize bekleyen öğrencilerin üniversite eğitim haklarının yanacağı belirtildi.

İstanbul Başkonsolosluğu’nun resmi internet sitesinde de öğrenci vize başvurularının en geç 29 Kasım 2024 tarihine kadar yapılması gerektiği belirtiliyor.

Yüksek lisans öğrencisi, “Bize eğer ret gelecekse şu an gelmesi lazım ki biz 29 Kasım’a kadar yeni bir randevu alabilelim ve yeniden vize başvuru yaparak şansımızı yeniden değerlendirebilelim. Kasımdan sonra bize ret verdikleri takdirde hiçbirimiz gidemeyeceğiz,” dedi.

Vize mağduriyeti yaşayan öğrenciler ve ailelerin 7 Kasım Perşembe günü, T.C. Dışişleri Bakanlığı Göç, İltica ve Vize Genel Müdürlüğü’ne ıslak imzalı dilekçe gönderdiği belirtildi. Ayrıca İtalya Ankara Büyükelçisi Giorgio Marrapodi’ye diplomatik nota verilmesi ve vize süreçlerinin hızlandırılması talebinde bulundukları da aktarıldı.

Öğrenciler vizelerini alamaz ve İtalya’da eğitim haklarını kaybederlerse, konuyu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) taşıma niyetinde oldukları belirtildi.