ANKARA (AA) - Uraloğlu, Türksat'ta düzenlenen basın toplantısında, 4 Haziran'da Space X'in, ABD'nin Florida Eyaleti'ndeki Cape Canaveral Uzay Üssü'ne yollanan Türkiye'nin ilk yerli ve milli haberleşme uydusu Türksat 6A'nın son durumuyla ilgili değerlendirmelerde bulundu.

Türkiye'nin 1994'te Türksat 1B ile başlayan uydu yayıncılığı serüvenini ilk yerli ve milli haberleşme uydusu Türksat 6A ile taçlandıracak olmasının gururunu paylaştıklarının altını çizen Uraloğlu, ülkenin son yıllarda uydu ve uzay teknolojilerinde önemli katettiğini söyledi.

Uraloğlu, haberleşme uyduları, Türksat 1B'yi 1994'te, Türksat 1C'yi 1996'da, Türksat 2A'yı ise 2001'de hizmete aldıklarına ve bu uyduların ömürlerini tamamladığına işaret ederek, "Aktif olan, Türksat 3A'yı 2008'de, Türksat 4A'yı 2014'te, Türksat 4B'yi 2015'te uzaya gönderdik. Türksat 5A'yı 2021'de ve son olarak Türksat 5B'yi de 2022'de hizmete aldık. Türksat 6A ise Türk mühendisleri eliyle TUSAŞ'taki Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Test Merkezi'nde (USET) üretildi. Bu da ülkemiz için ayrı bir önem taşıyor." ifadelerini kullandı.

Türksat 6A'nın hikayesinin, teknoloji transfer programıyla, Türksat 3A'nın yapımı sırasında başladığını anlatan Uraloğlu, Türksat tarafından başlatılan program ile 3A'nın yanı sıra 4A ve 4B'nin yapımında Türksat mühendislerinin de yer almasının sağlandığını dile getirdi.

Uraloğlu, Türksat 6A'nın üretim sürecine ilişkin de değerlendirmelerde bulunarak, şunları kaydetti:

"2015'te Türksat ve Savunma Sanayii Başkanlığı işbirliğiyle TUSAŞ tesislerinde kurduğumuz USET'te işe başladık. 26 Aralık 2016'da ayrıntılı 'kritik gözden geçirme fazı'nı yaptık. Isıl Yapısal Yeterlilik Modeli'ni ise 2018 yılı sonunda tamamlayarak ikinci kritik gözden geçirme fazına geçtik. Bu fazı da 2018'in kasım ayında tamamlayarak 2019 başında Mühendislik Modeli'nin yapımını başlattık. 2022'de tamamladığımız Mühendislik Modeli'nin ardından yine 2022'nin haziran ayında Uçuş Modeli Başlangıç Fonksiyonel Testleri'ni gerçekleştirdik. Uzaya göndereceğimiz Uçuş Modeli'nin Isıl Vakum Testleri'ni 2022'nin aralık ayında tamamladık. Yine, Uçuş Modeli'nin Titreşim ve Akustik Testleri'ni ise Ağustos 2023'te bitirdik. Şok Testleri'ni Kasım 2023'te, Son Fonksiyonel Testleri Ocak 2024'te Sİ-EY-Tİ-AR (CATR) Testleri Mart 2024'te, Kütle Özellikleri Ölçümü'nü de Nisan 2024'te tamamlayarak, işlevsel testlerimizin hepsini bitirmiş olduk. Türksat 6A tüm testlerden başarıyla geçtikten sonra Space X tesislerine yolladık."

Fırlatma prosedürleri

Başarılı bir nakil sürecinin ardından başlayan ve yaklaşık 1 ay süren fırlatma prosedürlerinde sona gelindiğini belirten Uraloğlu, şu ifadeleri kullandı:

"Türksat 6A uydumuzu artık fırlatma merkezinden Falcon 9 roketi ile ABD yerel saati ile 8 Temmuz 2024 saat 17.20'de, Türkiye saati ile 8 Temmuz'u 9 Temmuz'a bağlayan gece 00.20'de uzaya gönderecek şekilde geri sayıma başladık. Uydunun fırlatma anını (lift off) referans alırsak bu andan itibaren yakıt deposu ilk ayrılması 195'inci saniyede gerçekleşecek. Tam olarak 35 dakika 55 saniye sonra ise Türksat 6A uydusu roketin ikinci katından (second stage) ayrılacak. Uydunun roketten ayrılmasından sonra da yaklaşık 70'inci dakikada geçici yörüngesine ulaşarak ilk sinyali almayı hedefliyoruz. Uydunun ayrılma anından sonra sinyalin alınması, hiçbir sorun yaşamadan fırlatmanın ve ayrılmanın başarılı gerçekleştiğini gösterecek. Fırlatmanın ardından kimyasal itki sistemi ile yola çıkacak olan uydumuz 35 bin 786 kilometre uzaklıkta 42 derece doğu boylamındaki kalıcı yörüngesine ulaşarak yörünge testlerine başlamayı planlıyoruz. Yörüngeye ulaşmasının ardından da yaklaşık 1 ay sürecek testlerin ardından Türksat tarafından yörüngede teslim alınarak Türksat 6A uydumuzu faaliyete geçirmeyi hedefliyoruz."

Uraloğlu, Türksat 6A'nın faaliyete geçtiğinde hem mevcut uyduların yedekliliğini sağlayacağına hem de kapasiteyi artıracağına işaret ederek, uydunun, yer sabit haberleşme uydusu olarak Türkiye'deki uydu ekosisteminde büyük bir kilometre taşı olacağını vurguladı.

Uydunun, TV yayıncılığı başta olmak üzere, veri haberleşme alanında da hizmet sağlayacağının altını çizen Uraloğlu, geniş bir kapsama alanında ülkenin uydu haberleşme ihtiyaçlarını karşılayabileceğini söyledi.

Uraloğlu, mevcut uyduların hizmet vermediği Hindistan, Tayland, Malezya ve Endonezya'nın da kapsama alanına gireceğini belirterek, şu değerlendirmede bulundu:

"Böylece ilk kez kendi ürettiğimiz bir uydu üzerinden bu ülkelerdeki yerel televizyon kanallarına da ulaşabileceğiz. Türksat 6A ile Türkiye'nin uydularının ulaştığı nüfus, 3,5 milyardan 5 milyara çıkacak. Kesintisiz televizyon yayıncılığı açısından önem arz eden Ku-Bantta televizyon yayını yaptığımız uydularımızı yedekleyeceğimiz frekans bantları da yer alıyor. Bu anlamda yedeklilik açısından önem arz eden 6A ile sunduğumuz hizmetler de ek kapasiteyle artacak. Türksat 6A'nın hizmete girmesi ile Türksat'ın bölgeye yönelik uydu hizmeti ihracatının önemli ölçüde artmasını da planlıyoruz."

"Yurt dışında görev yapan İHA'ların kontrolü Türksat uydularıyla daha güvenli hale gelecek"

Şu anda hizmet veren Türksat 5B başta olmak üzere, tüm Türksat uydularıyla dünyanın dört bir yanında ülkenin İHA'larını kontrol altında tutabildiklerini dile getiren Uraloğlu, "Yani artık İHA'larımızın kontrolüne dışarıdan müdahale edilmesi mümkün değil ve bu uydu iletişimi, özellikle İHA operasyonlarında oyunun kurallarını değiştiren bir unsur olarak ortaya çıkıyor. Özellikle yurt dışında görev yapan İHA'ların kontrolü Türksat uydularıyla daha güvenli hale gelecek. Uydu iletişimi, veri iletimi için güvenli ve şifreli kanallar sağlayarak, yetkisiz erişim veya müdahale riskini en aza indirecek. Aynı şekilde Türksat 6A da artık bu imkanımızın çok geniş bir alana yayılmasını sağlayacak." dedi.

Uraloğlu, uzay vatandaki yörünge hakkını da güvence altında aldıklarına işaret ederek, sadece deniz ve karada değil uzaydaki hakların da sonuna kadar takipçisi olacaklarını vurguladı.

Ülkenin Türksat 6A'dan edindiği tecrübelerle bölgesindeki ülkeler için haberleşme uydusu üretim merkezi haline de geldiğini belirten Uraloğlu, uydunun üretimiyle ülkenin haberleşme uydusu üreten ülkeler arasında yerini aldığını ve uydu ihracatçısı konumuna yükseldiğini anlattı.

Uraloğlu, Space X'in, ABD'nin Florida Eyaleti'ndeki Cape Canaveral Uzay Üssü'nde bulunan Türksat Uydu Programları Direktörü Fatih Ayhan'a bağlandı, fırlatma süreci hakkında bilgi aldı.

Ayhan, Türksat 6A'nın, söz konusu uzay üssünde fırlatılacak ilk uydu olduğunu söyledi.

Muhabir: Mustafa Çalkaya,Mertkan Oruç