Avrupa’da kıta dışına ilk sermaye ihracı XIX. yüzyılın ilk çeyreğinde başlamıştı. Avrupa sermayesi tahvil kâğıtları karşılığında Güney Amerika’ya aktı. Türkiye’ye sermaye ihraç edilen ülkeler arasına 1854’te girdi. Babıali’nin Avrupa borsalarına ilk tahvil ihracını 1854’te başladı. xıx. yy. da sermaye hareketi dünya üzerinde tek yönlüydü; kapital merkezlerden dışarıya doğruydu. Osmanlı, Mısır, Çin Meksika, Tunus vb. ülkelerin tahvilleri Avrupa borsalarında işlem görüyordu. Bu ülkelerin borsalarında işlem gören Avrupa tahvili yoktu. Yani emperyalizm 19. Yüzyılın son çeyreğinde sermaye ihracını tek yönlü yaparak kurumsallaşmasını gerçekleştirmişti. Osmanlı’da ilk demir yolu imtiyazı 1855’te İngiliz sermayesine verildi. 1856’da İngiliz sermayesi ile Osmanlı bankası kuruldu. Sermaye ihracı, demiryolu ve kanal şirketlerinin hisse senetleriyle ve bankacılık üzerinden yapılıyordu. Bankerler, Babıali’den borç karşılığı senet alıyor, senetleri yüksek kârla Avrupa’da kırdırıyordu.Osmanlı ilk borçlanmasını 1918’de I. Dünya Savaşı koşullarında gerçekleştirdi. Batıdan Doğuya doğru gerçekleşen sermaye hareketleri günümüzde çok yönlü bir karakter kazandı. Sermaye hareketlerinde yön değiştirmesi finans sermayesinin kamulaşmasını sağlamıştı. Avrupa ülkeleri 18. Yüzyıl sonundan itibaren doğu ülkeleriyle tek taraflı işleyen ticaret anlaşmaları imzalayarak emperyalizmin yolunu açtılar. Osmanlı 1838’de ilk olarak İngiltere ile imzaladı ve Fransa ile yapılan anlaşma bunu takip etti. Bu anlaşmalar günümüzdeki serbest ticaret anlaşmalarından farklı olarak tek taraflı menfaatlere dayalıydı ve kapütülasyonları getirmişti. Mali Sermayenin Üretim Üstündeki Egemenliği Kapitalist Sanayi devrimiyle tarihin en büyük üretimini gerçekleştirmişti ve meta üretimi rekabetçi kapitalizmi yaratmıştı. Meta üretimi; üretimde tekelleşme ve mali sermaye birikimine yol açarken refah artışı bütün toplum tarafından paylaşılmasını değil, paranın toplumun giderek daha da azalan bir kesimin elinde toplanmasını beraberinde getirdi. Mali sermayenin hızlı birikimi, paradan rant elde edilebilecek alanları da aynı hızla genişletti. İşte bu aşamada sömürge ülkeleri ve nüfuz bölgeleri sermaye ihracı açısından elverişli alanlar yarattı. 1. Dünya Savaşı, Osmanlı Devleti dışında katılan tüm devletler için Emperyalizm paylaşım savaşıydı. II. Dünya savaşın ise bu paylaşım savaşının ikinci aşamasıydı. Emperyalizm sermaye ihracının önünü açmak için şiddete başvurdu ve hedefleri Türkiye, İran ve Çin’i sömürgeleştirmekti. 20. Yüzyılın başlarında kapitalist ekonominin ağırlık merkezini üretimden mali sermayeye kaymıştı ama meta üretimi hâlâ çok önemli bir ağırlığa sahipti. Avrupa sermayesi ABD’ye karşı rekabet gücünü artırmayı esas alan “Avrupa’da birlik” tasarıları, sermaye dolaşımını da kısıtlamayı öngören “koruma önlemleri” ile el ele yürümekteydi. Sovyetler Bitliğinin dağılmasıyla ABD’nin dünyadaki tek süper güç hâline gelmesiyle ABD mali sermayesi sermaye dolaşımının önündeki engel oluşturan bütün milli sınırları ortadan kaldırmaya çalışırken, “paradan daha çok para kazandıracak” yeni mali araçlar meydana getirdi. Sermaye dolaşımı iletişim teknolojilerindeki gelişmelerden en başta ve en etkin biçimde yararlanılan alanlardan biriydi. 21. Yüzyılı “Amerikan yüzyılı” yapma hedefindeki Amerika; bir yandan haraç toplama alanlarını genişletirken diğer yandan da güvenlik stratejisi” ile dünyanın neresinde olursa olsun Amerikan çıkarlarına dokunacak her türlü gelişmeye müdahale hakkı olduğunu ilan ediyordu. Bütün dünyayı kendi egemenliği altındaki bir küresel pazara dönüştürme hedefiyle ezilen milletlerin millî devletlerini yıkma ve milletlerini dağıtma seferberliğine girişti. Yaşamakta olduğumuz bu dönemde “ABD’nin gerileyiş” ve “Avrasya’nın Yükselişi”ne sahne oluyordu. Üretimin ağırlık merkezi Atlantik’ten Avrasya’ya kaydı. Batı kapitalizmi 19. yüzyılda az gelişmi ülkelere uyguladığı “borçlandırma ve bankacılık” sektörleri, Avrupa sermayesinin Osmanlı topraklarında ve diğer mali yıkım yaşayan ülkelerde at koşturmasını sağlamıştı. Borçlandırılan ülkenin gümrüklerinin ve ticaret politikalarının yönetilmesi ve mali denetim sağlanması ile Batı sermayesi yeni pazarlar kazanmış ve Osmanlı vb. ülkeler yarı sömürge olmuştu. Aynı süreçler ne yazık ki - Cumhuriyet Dönemi hariç – 1960’lardan itibaren ülkemizde yaşandı. Yabancı sermayenin ve IMF’nin boyunduruğu altına girdiğimiz yılları unutmamak gerek. Avrupa sermayesinin borçlandırma programını Roza Lüksemburg şöyle ifade ediyor: “Uçsuz bucaksız topraklar, sınırsız işgücü ve sayısız emek ürünleri, devlete vergi olarak intikal etmekte, sonuç olarak da Avrupa sermayesine dönüştürülmekte ve birikime konu olmaktadır. Bugün Batı’nın sermaye birikiminin arkasında Doğu ülkelerinin zenginlikleri yatmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu Kırım Savaşı’na kadar Batı’dan borç almak konusunda direnmişti. Osmanlı’nın içine düştüğü ekonomik bunalım ve Kırım Savaşı’nın getirdiği ağır mali yük, bu direncin kırılmasıyla sonuçlandı. 1800’lerin son çeyreğinde ise Batı’nın borçlandırma yöntemi, ülkenin ipotek edilmesiyle sonuçlandı. Abdülhamid döneminde yayımlanan MUHARREM KARARNAMESİ ve onun yarattığı Düyûn-ı Umumiye, İmparatorluğun mali denetimini ve yürütmesini Batı’ya teslim etmiştir. 1876 yılında Osmanlı Dış borç ödemelerini durdurdu. Böylece Osmanlı hükûmeti ile Fransa, İngiltere, Avusturya, Almanya ve diğer alacaklıların temsilcileri arasında başladı. Bu görüşmeler sonunda 1881’de imzalanan Muharrem Kararnamesi’ne göre Osmanlı Devleti imparatorluk içinde yabancı alacakların temsilcisi olarak çalışacak ve devletin vergi giderlerinin bir bölümünü toplayarak yabancı alacaklar adına Avrupa’ya aktaracak yeni bir örgütün kurulmasını kabul etti. Bu örgüt Düyûn-ı Umumiye İdaresi’dir.