5 Aralık 2024 günü, ”İstanbul Yüksek Ticaret ve Marmara Üniversitesi İİBF Mezunlar Derneği Ankara Şubesi” ile, “29 Ekim Kadınları Derneği”nce ortaklaşa düzenlenen “ Kadının Seçme ve Seçilme Hakkı Kazanımının 90.Yılında Siyasete Eşit Katılım Hakkının Neresindeyiz?” başlıklı açık oturumuna katıldım.90nıncı yılı kutlanan ise, kadınlarımıza  seçme ve seçilme hakkının tanınmasıdır. Kadın hakları dediğimizde, seçme ve seçilme hakkının önünde gelmesi gereken haklarının, “kadının bedensel hakları” gelir. Bu hakları; “kadının kendi cinselliğini yaşama hakkı”; “tecavüzsüz,tacizsiz,enseste uğramadan yaşama hakkı” , “doğum denetimini kullanma/kullanmama hakkı”, “sağlıklı ve mutlu olarak yaşama hakkı” ve “kadının bedeninin yalnızca kendine ait olması hakkı” ve bunlara ekleyebileceğiniz haklar olarak sıralamak mümkün. 5 Aralık’ı, kadınlar için taşıdığı anlam ve önem bunları toplumsal istem olarak ortaya sermesi gerekirken, Anayasasında laik Cumhuriyet olarak tanımlanan T.C.nin bir valisi, günün anlam ve önemini: “Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v.)’in hadis-i şeriflerinde belirttiği, “Cennet annelerin ayakları altındadır.” anlayışına mensup olan bizler, kadınlarımızın her şeyden evvel bir anne, toplumun temel yapı taşı olan ailenin en önemli unsuru olduğunu unutmamalıyız. Fedakârlığı, çalışkanlığı ve üretkenliğiyle her zaman ailesine ve topluma önemli katkılar sunan kadınlarımızı, hayatın her alanında etkin bir şekilde görmek, bizleri sevindirmektedir”  diyebilmeltedir. AKP Genel Başkanı ise, onbir gün sonra ise, gençleri evlenme ve yuva kurmada, çocuk yapmada gecikmemeleri yolunda öğütlerde bulunmaktadır. Biz gelelim 5 Mart’ın 90ıncı yılındaki açık oturuma ve burada yükseltilen “siyasete eşit katılım” istemine. Katılımcılarının hemen tümünün CHP’li olduğu toplantıda dillendirilenin “siyasete eşit katılım”dan murat edilen, organlarda, yönetimde, milletvekili ile belediye başkanlıklarında “eşit paylaşım”dı. Toplantıdan beklenenin “eşit paylaşım” olduğunu bildiğimden, siyasi partilerdeki üye sayısı içindeki cinsiyete göre dağılıma baktım.   Önce Belediye Başkanlıklarından başlayalım. 2024 Yerel Yönetim Seçimlerinde 81 ilden 11’i, ve 922 ilçede 71 kadın belediye başkanı olarak seçilmişlerdir. Yani toplamda 1003 belediye başkanlarının yüzde 8,2 si kadındır. Toplamda 82 kadın belediye başkanlarının yüzde 46,3 üCHP’li, yüzde 42,7 si DEM’li, yüzde 11’i ise AKP’lidir. 28nci Dönem 600 Milletvekillinin Dağılımı ve Dağılım İçindeki Kadın Milletvekili Sayısının Toplam ve İçindeki Payı  Tablo 1: 28’inci Dönem Milletvekillerinin ve Kadın Milletvekillerinin Toplam, Siyasal Partilere ve Cinsiyete Göre Dağılımı Partiler                   T.MV S.                  Kadın MV S.      K. MV/T.MV(%) TOPLAM            600                              121                              20,1 AKP                    268  (%35.61)               50                              18.6  CHP                   169   (%25.33)               30                              17.7 DEM                    61   (%10.1)                30                              49.2 MHP                   50    (%8.3)                   4                                   8.0 İYİ-P                   43    (%9.7)                    6                                14.0 TİP                          4    (%0.6)                    1                                  25.0   Tablo 1’de görüldüğü gibi,kadın milletvekillerinin toplam içindeki ağırlığı %20,yani 1/5’dir. Kadın miin ağırlıklı olduğu parti DEM olup, her iki milletvekilinden biri kadındır.Toplam milletvekili içinde kadınların ağırlığının sıralaması, TİP,AKP, ve CHP olarak sıralanmaktadır. DEM ve TİP dışındaki partilerde kadın milletvekileri, Türkiye’ye ortalamasının(%20,1) gerisindedir.          Açık oturumun konusu olan “siyasete eşit katılımdan “amaçlanan, parti içi organlarda, genel ya da yerel seçimlerle seçilenlerin %50 kadın, %50 Erkek üyelerden olmasıdır. Seçme hakkının kullanılmasına hiçbir engel bulunmamakla birlikte, son milletvekili ve cumhurbaşkanı seçiminde, 64.190.651 seçmenin, % 13.02 si, 8.367.476 seçmen bu hakkını kullanmamıştır. Siyasi partilerde organlara seçme ve seçilme hakkına sahip olmanın, yerel ve genel seçimlerde aday adayı olmanın baş koşulu, o partinin üyesi olmaktır. Türkiye’de toplamda parti üyesi sayısı yaklaşık 14 Milyondur. DEM Listesinden seçilen 61 milletvekilinin yaklaşık %50 si kadınlardır. Yani DEM’de eşit temsil kuralına tam uyum söz konusudur. AKP ile CHP’nin üye sayısı ile, milletvekillerinin adın-erkek arasındaki dağılımına baktığımızda, kadın üye ile kadın milletvekili arasında orantısızlık, buna karşın, CHP’de kadın üye ile kadın milletvekili arasında orantısızlık, kadın lehinedir. Bunu 28nci Dönem Milletvekili Seçimi açısından 2 Nolu Tablodan izleyebiliriz: Tablo 2: Siyasi Partilerde Kayıtlı Toplam Kadın Üye ile Kadın Milletvekili Oranı Siyasi Partiler   T. Üye Sayısı          Kadın Üye S. ve Oranı      MV Sayısı   Kadın MV S.   ve Oranı AKP                 11.041.464              5.500.000          (%50)           268                 50               ( % 18.65) CHP                  1.428.800                   80.000           (%5.5)           169                 30                ( % 17.75)               Yukarıdaki 2 Nolu Tabloya baktığımızda, temsiliyette eşitlik kavgası veren CHP üyesi kadınların, toplam üye sayısı içindeki oranına göre, 3 misli bir temsiliyete sahip olduklarını görürken, AKP’li kadınların üye sayısı içindeki ağırlıklarının çok gerisinde kaldıkları ve asıl eşit temsiliyet kavgası vermeleri gereğini görmekteyiz. Bunu, CHP’li kadınların eğitim ve kültürel düzey açısından, AKP’li kadınlarına göre gelişmiş,sosyalleşmiş olmalarına yorumlayabiliriz. AKP’ye oy veren seçmen kadınların, erkeklerden 4-6 puan daha fazla olduklarını gözlemekteyiz. Buradan CHP’li kadınlara, “üye olun partinize ve orada seslerinizi yükseltme hakkına sahip olmaya yönelin derim. 2025’de buluşma dileklerimle, yeni yılınızı kutlarım. Herşey, herkes için iyi olsun.