En iyi kitapları okumak acaba ne kadar sürer?

The Economist hem edebiyat tarihinin en iyilerini hem de bu kitapları ne kadar zamanda okuyabileceğinizi araştırdı

19. yüzyıl filozoflarından Arthur Schopenhauer, “İyi kitap okumanın ilk şartlarından biri kötüleri okumamaktır. Çünkü hayat kısa” diyordu. İnsan ömrü Schopenhauer’ın zamanına göre uzamış olsa da kitap sayısı çok daha büyük oranda arttı. Bu yüzden Alman filozofun sözü bugün daha da geçerli. Ancak karamsarlığıyla ünlü Schopenhauer bu konuda alışılmadık bir iyimserlik sergilemişti. Okurların hangi kitabın zaman harcamaya değer olup olmadığını isabetle ayırt edebileceğini düşünüyordu. Bugün o inançtan eser yok. Kimileri önüne geleni okuyor. Eleştirmenler de kültürel etkisini yitirmiş durumda. Kitap değerlendiren gazete sayısı giderek azalıyor. Yine de eleme ihtiyacı bitmiş değil. Video aplikasyonu TikTok’un okurlara özel BookTok bölümündeki influencer’lar geçmişteki mektepli eleştirmenlerin yerini almış durumda. Milyonlarca üyesi bulunan Goodreads internet sitesinde binlerce okur kitap değerlendirip puanlıyor. The Economist de düzenli olarak en iyi kitap listeleri, değerlendirmeler ve belli konularda kitap önerileri sunuyor. Yine de okumamız gerektiği söylenen metin sayısını görüp altında ezilmemek zor. Sayıyı azaltma yollarından biri “en iyi kitaplar” listelerinin çakıştığı yerlere bakmak. Teorik olarak, farklı listelerde en sık rastladığınız metinler vakit ayırmaya en layıklar olabilir. thegreatestbooks.org adlı internet sitesi tam da bunu yapıyor. Texas’ta yaşayan bilgisayar programcısı Shane Sherman’ın kurduğu site 300’den fazla listeyi kullanarak “listelerin listesini” sunuyor. Sherman biraz da şaka yollu bir tavırla bunlara “tüm zamanların en iyi kitapları” (GBOAT) diyor. Sitede listelere ne kadar sık girdiğine göre sıralanmış 10 binden fazla kitap mevcut. 45 yıllık okuma! Amerikalı yetişkinlerin yarıdan çok az fazlası yılda en az bir kitap okuyor ve bu kişiler senede ortalama 11 kitap bitirdiğini söylüyor. Dolayısıyla ortalama bir okurun 500 kitaplık GBOAT listesini tamamlaması için 45 yıla ihtiyacı var. Okurların zamanını doğru kullanmasına yardımcı olmak adına, howlongtoread.com adlı arama motorunun kurucu ortağı Harry Tong’un verdiği tahminleri kullanarak okuma sürelerini de belirttik (Tong sessiz okuma süresini hesaplamak için sesli kitapların okunma süresini kullanıyor). Elbette herkesin okuma hızı değişiyor ve her kitap aynı hızda akmıyor: Mesela bir kitap kulübü James Joyce’un Finnegan Uyanması romanını (listede 325. sırada) 28 yılda tamamlamıştı. Ama bizdeki veriler bu kitabın 12 saatte biteceğini söylüyor. Sherman’ın 1 Temmuz tarihli listesinin tepesinde büyülü gerçekçilik akımının öncülerinden Yüzyıllık Yalnızlık var. Tong’a göre bu kitabı okumak için sadece 7 saat 40 dakika yalnızlık yeterli. Bu rakam da GBOAT ortalamasına yakın. Caz Çağı Amerika’sını anlatan Muhteşem Gatsby ise ikinci sırada ve okunması sadece 2 saat 51 dakika sürüyor. Ama üçüncü sırada yer alan ve aşağı yukarı aynı dönemde yayınlanan Joyce’a ait Ulysses için yaklaşık 15 saat lazım. Ortalama bir Amerikalı gibi günde 15 dakika okuyorsanız bu kitabı bitirmek için iki aya ihtiyacınız var demektir. Joyce’un romanının tek bir günü anlattığı düşünülünce bu süre biraz ironik. Öte yandan harika illüstrasyonlara kendinizi kaptırmazsanız listede 421. sırada bulunan Vahşi Şeyler Ülkesinde kitabını okumak için bir dakika yeterli. Sabırsız okurlara da müjdeyi verelim: Kitabın uzunluğu ile iyiliği arasında bağıntı yok. Schopenhauer’a göre iyi okurluğun sırlarından biri popüler olan her şeye sırt çevirmekti: “Aptallar için yazanların her zaman geniş bir kitle bulduğunu unutmayın” diyordu. Böyle bir yaklaşım BookTok jenerasyonuna fazla dogmatik gelebilir. Bu yüzden Narnia Günlükleri serisinin yazarı ve edebiyat hocası C. S. Lewis’in tavsiyesi daha yerinde görünüyor: “Yeni bir kitap okuduktan sonra araya muhakkak bir tane eski kitap sokmak işinize yarayacaktır.” Söz konusu GBOAT listesinde yer alıyorsa harcadığınız zamana değmesi çok muhtemel. Tüm Zamanların En İyi Kitapları 1. Yüzyıllık Yalnızlık / Gabriel Garcia Marquez / Çeviren: Seçkin Selvi / Can Yayınları / Roman / 464 Sayfa 7 saat 40 dk 2. Muhteşem Gatsby / Scott Fitzgerald / Çeviren: Fadime Kahya / İş Bankası Kültür Yayınları / Roman / 184 Sayfa 2 saat 51 dk 3. Ulysses / James Joyce / Çeviren: Nevzat Erkmen / Yapı Kredi Yayınları / Roman / 848 Sayfa 14 saat 54 dk. 4. Çavdar Tarlasında Çocuklar / J. D. Salinger / Çeviren: Coşkun Yerli / Yapı Kredi Yayınları / Roman / 200 Sayfa 4 saat 36 dk 5. 1984 / George Orwell / Çeviren: Celal Üster / Can Yayınları / Roman / 352 Sayfa 5 saat 35 dk 6. Kayıp Zamanın İzinde serisi (7 kitap) / Marcel Proust / Çeviren: Roza Hakmen / Yapı Kredi Yayınları / Roman 3 gün 3 saat 47 dk 7. Lolita / Vladimir Nabokov / Çeviren: Fatih Özgüven / İletişim Yayınları / Roman / 364 Sayfa 6 saat 5 dk 8. Bülbülü Öldürmek / Harper Lee / Çeviren: Ülker İnce / Sel Yayıncılık / Roman / 355 Sayfa 5 saat 35 dk. 9. Moby Dick / Herman Malville / Çeviren: Sabahattin Eyuboğlu, Mina Urgan / Yapı Kredi Yayınları / Roman / 736 Sayfa 13 saat 48 dk 10. Aşk Ve Gurur / Jane Austen / Çeviren: Nihal Yeğinobalı / Can Yayınları / Roman / 456 Sayfa 7 saat 15 dk 11. Uğultulu Tepeler / Emily Bronte / Çeviren: Naciye Akseki Öncül / Can Yayınları / Roman / 408 Sayfa 6 saat 37 dk 12. Don Quijote / Miguel de Cervantes Saavedra (2 cilt) / Çeviren: Roza Hakmen / Yapı Kredi Yayınları / Roman / 912 Sayfa 23 saat 54 dk 13. Suç ve Ceza / Fyodor Mihayleviç Dostoyevski / Çeviren: Mazlum Beyhan / İş Bankası Kültür Yayınları / Roman / 704 Sayfa 11 saat 28 dk 14. Anna Karenina / L. N. Tolstoy / Çeviren: Ayşe Hacıhasanoğlu / İş Bankası Kültür Yayınları / Roman / 1072 Sayfa 19 saat 36 dk 15. Gazap Üzümleri / John Steinbeck / Çeviren: Rasih Güran / İletişim Yayınları / Roman / 540 Sayfa 10 saat 36 dk 16. Savaş ve Barış (2 cilt) / L. N. Tolstoy / Çeviren: Tansu Akgün / İş Bankası Kültür Yayınları / Roman / 1792 Sayfa 1 gün 7 saat 28 dk 17. Yüzüklerin Efendisi / J. R. R. Tolkien / Çeviren: Çiğdem Erkal Yeşilbademli / Metis Yayınları / Roman / 1026 Sayfa 1 gün 7 saat 13 dk 18. Madde 22 / Joseph Heller / Çeviren: Niran Elçi / İthaki Yayınları / Roman / 608 Sayfa 10 saat 33 dk 19. Madam Bovary / Gustave Flaubert / Çeviren: Tahsin Yücel / Can Yayınları / Roman / 408 Sayfa 6 saat 36 dk 20. Jane Eyre / Charlotte Bronte / Çeviren: Solina Silahlı / Doğan Kitap / Roman / 544 Sayfa 10 saat 25 dk 21. Ses ve Öfke / William Faulkner / Çeviren: Rasih Güran / Yapı Kredi Yayınları / Roman / 272 Sayfa 5 saat 14 dk 22. Alice Harikalar Diyarında / Lewis Carrol / Çeviren: Sinan Ezber / İş Bankası Kültür Yayınları / Roman / 112 Sayfa 1 saat 39 dk 23. Middlemarch / George Eliot / Çeviren: Ünal Aytür / Yapı Kredi Yayınları / Roman / 952 Sayfa 17 saat 45 dk 24. Huckleberry Finn’in Maceraları / Mark Twain / Çeviren: Bülent O. Doğan / İş Bankası Kültür Yayınları / Roman / 384 Sayfa 6 saat 20 dk 25. Karanlığın Yüreği / Joseph Conrad / Çeviren: Sinan Fişek / İletişim Yayınları / Roman / 254 Sayfa 2 saat 17 dk 26. Sevilen / Toni Morrison / Çeviren: Püren Özgören / Sel yayıncılık / Roman / 312 Sayfa 5 saat 19 dk. 27. İlahi Komedya (3 cilt) / Dante Aligheri / Çeviren: Rekin Teksoy / Oğlak Yayıncılık / Felsefe / 976 Sayfa 6 saat 12 dk 28. Görülmeyen Adam / Ralph Ellison / Çeviren: Mehmet H. Doğan / İletişim yayınları / Roman / 534 Sayfa 11 saat 58 dk. 29. Odysseia / Homeros / Çeviren: Azra Erhat, A. Kadir / Can Yayınları / Destan / 416 Sayfa 7 saat 22 dk. 30. Frankenstein / Merry Shelley / Çeviren: N. Can Kantarcı / Yapı Kredi Yayınları / Roman / 200 Sayfa 31. Yabancı / Albert Camus / Çeviren: Ayça Sezen / Can Yayınları / Roman / 112 Sayfa 2 saat 57 dk. 32. Karamazov Kardeşler / Fyodor Mihayloviç Dostoyevski / Çeviren: Nihal Yalaza Taluy / İş Bankası Kültür Yayınları / Roman / 1040 Sayfa 19 saat 40 dk. 33. Büyük Umutlar / Charles Dickens / Çeviren: Nihal Yeğinobalı / Can Yayınları / Roman / 656 Sayfa 10 saat 25 dk. 34. İncil / kutsal kitap 20 dakika 38 dk. 35. Deniz Feneri / Virginia Woolf / Çeviren: Kıvanç Güney / Kırmızı Kedi / Roman / 232 Sayfa 2 saat 53 dk. 36. Mrs. Dalloway / Virginia Woolf / Çeviren: Tomris Uyar / İletişim Yayınları / Roman / 264 Sayfa 3 saat 42 dakika 37. İlyada / Homeros / Çeviren: Erman Gören / Alfa Kitap / Destan / 840 Sayfa 10 saat 41 dk. 38. Geceyarısı Çocukları / Salman Rushdie / Çeviren: Aslı Biçen / Can Yayınları / Roman / 704 Sayfa 13 saat 34 dk.  39. Dava / Franz Kafka / Çeviren: Ahmet Cemal / Can Yayınları / Roman / 248 Sayfa 4 saat 49 dk. 40. Yolda / Jack Kerouac / Çeviren: Avi Pardo / Siren Yayınları / Roman / 360 Sayfa 7 saat 26 dk. 41. Usta ve Margarita / Mihail Bulgakov / Çeviren: Mustafa Kemal Yılmaz / İş Bankası Kültür Yayınları / Roman / 520 Sayfa 8 saat 15 dk. 42. Cesur Yeni Dünya / Aldoux Huxley / Çeviren: Ümit Tosun / İthaki Yayınları / Roman / 272 Sayfa 3 saat 19 dk. 43. Büyülü Dağ (2cilt) / Thomas Mann / Çeviren: iris Kantemir / Can Yayınları / Roman / 888 Sayfa 18 saat 27 dk. 44. Gulliver’in Gezileri / Jonathan Swift / Çeviren: İrfan Şahinbaş / İş Bankası Kültür Yayınları / Roman / 344 Sayfa 5 saat 50 dk 45. David Copperfield / Charles Dickens / Çeviren: Meram Arvas / İş Bankası Kültür Yayınları / Roman / 1112 Sayfa 19 saat 53 dk. 46. Sefiller (2 cilt) / Victor Hugo / Çeviren: Volkan Yalçıntoklu / İş Bankası Kültür Yayınları / Roman / 1720 Sayfa 1 gün 7 saat 35 dk. 47. Rüzgâr Gibi Geçti / Margaret Mitchell / Çeviren: Yeliz Üslü / Artemis Yayınları / Roman / 800 Sayfa 23 saat 17 dk. 48. Güneş de Doğar / Ernest Hemingway / Çeviren: Dost Körpe / Bilgi Yayınevi / Roman / 272 Sayfa 3 saat 57 dk. 49. Tanrıya Bakıyorlardı / Zora Neale Hurston / Çeviren: S. Ayla Okyayuz Yener / Phoneix Yayınevi / Roman / 271 Sayfa 3 saat 26 dk. 50. Parçalanma / Chinua Achebe / Çeviren: Nazan Arıbaş Erbil / İthaki Yayınları / Roman / 181 Sayfa 3 saat 34 dk. 51. Renklerden Moru / Alice Walker / Çeviren: Senem Karagözoğlu, Aytaç Özgören / Doğan Kitap / Roman / 288 Sayfa 4 saat 8 dk. 52. Kırmızı ve Siyah / Stendhal / Çeviren: Bertan Onaran / İş Bankası Kültür Yayınları / Roman / 640 Sayfa 5 saat 14 dk. 53. Hindistan’a Bir Geçit / E. M. Forster / Çeviren: Hasan Fehmi Nemli / İletişim Yayınları / Roman / 396 Sayfa 5 saat 49 dk. 54. Mezbaha 5 / Kurt Vonnegut / Çeviren: Hamdi Koç / Can Yayınları / Roman / 208 Sayfa 3 saat 12 dk. 55. Sineklerin Tanrısı / William Golding / Çeviren: Mina Urgan / İş Bankası Kültür Yayınları / Roman / 272 Sayfa 3 saat 31 dk. 56. Abşalom! Abşalom! / William Faulkner / Çeviren: Aslı Biçen / Yapı Kredi Yayınları / Roman / 296 Sayfa 7 saat 57. Rebecca / Daphne de Maurier / Çeviren: Levent Götem / İthaki Yayınları / Roman / 488 Sayfa 8 saat 5 dk 58. Kızıl Damga / Nathaniel Howthorne / Çeviren: Meral Harzem / Tema Yayınları / Roman / 296 Sayfa 4 saat 50 dk. 59. Tristram Shandy–Beyefendi’nin Hayatı ve Görüşleri / Laurence Sterne / Çeviren: Nuran Yavuz / Yapı Kredi Yayınları / Roman / 616 Sayfa 9 saat 47 dk. 60. Anne Frank'ın Hatıra Defteri / Anne Frank / Çeviren: Hakan Kuyucu / Epsilon Yayınevi / Anı - Biyografi / 341 Sayfa 3 saat 30 dk. 61. Sessiz Bahar / Rachel Carson / Çeviren: Çağatay Güler / Palme Yayıncılık / Romn / 368 Sayfa 4 saat 38 dk. 62. Küçük Prens / Antoine de Saint-Exupéry / Çeviren: Tomris Uyar, Cemal Süreya / Can Yayınları / Roman / 144 Sayfa 2 saat 57 dk. 63. Bir Kadının Portresi / Hanry James / Çeviren: Necla Aytür, Ünal Aytür / Yapı Kredi Yayınları / Roman / 664 Sayfa 6 saat 40 dk. 64. Candide / Voltaire / Çeviren: Ayşe Meral / Alfa Kitp / Roman / 140 Sayfa 2 saat 10 dk. 65. Küçük Kadınlar / Louisa May Alcott / Çeviren: Cevdet Serbest / İş Bankası Kültür Yayınları / Roman / 328 Sayfa 9 saat 58 dk. 66. Binbir Gece Masalları / Anonim 5 saat 19 dk. 67. Döşeğimde Ölürken / William Faulkner / Çeviren: Murat Belge / İletişim Yayınları / Roman / 222 Sayfa 3 saat 14 dk. 68. Türkçede yok! 69. Sanatçının Bir Genç Adam Olarak Portresi / James Joyce / Çeviren: Murat Belge / İletişim Yayınları / Roman / 339 Sayfa 4 saat 53 dk. Türkçede yok! 70. Damızlık Kızın Öyküsü / Margaret Atwood / Çeviren: Sevinç Altınçekiç, Özcan Kabakçıoğlu / Doğan Kitap / Roman / 384 Sayfa 5 saat 34 dakika Doğan Kitap sitesinde Seslendiren: Tilbe Saran, 11 saat 28 dk bilgisi var 71. Walden / Henry David Thoreau / Çeviren : Mahir Ünsal Eriş / Can Yayınları / Felsefe / 352 Sayfa 4 saat 17 dk 72. Gurur Dünyası / William Makepeace Thackeray / Çeviren: Nihal Yeğinobalı / İmge Kitabevi / Roman / 685 Sayfa 16 saat 58 dk 73. Otostopçunun Galaksi Rehberi / Douglas Adams / Nil Alt / Alfa Kitap / 248 Sayfa 2 saat 55 dk. 74. Hayvan Çiftliği / George Orwell / Çeviren: Celal Üster / Can Yayınları / Roman / 152 Sayfa 1 saat 46 dk. 75. Aeneis / Vergilius / Çeviren: Türkan Uzel / Jaguar Kitap / Felsefe / 465 Sayfa 6 saat 9 dk. 76. Soğukkanlılıkla / Truman Capote / Çeviren: Ayşe Ece / Siren Kitap / Roman / 384 Sayfa 7 saat 15 dk. 77. Robinson Crusoe / Daniel Defoe / Çeviren: Fadime Kahya / İş Bankası Kültür Yayınları / Roman / 336 Sayfa 2 saat 35 dk. 78. Sırça Fanus / Sylvia Plath / Çeviren: Handan saraç / Kırmızı Kedi / 256 Sayfa 3 saat 38 dakika 79. Çanlar Kimin İçin Çalıyor / Ernest Hemingway / Çeviren: Erol Mutlu / Bilgi Yayınevi / Roman / 624 Sayfa 10 saat 19 dk. 80. Kral Oidipus / Sofokles / Çeviren: Bedrettin Tuncel / İş Bankası Kültür Yayınları / Oyun / 80 Sayfa 57 dk. 81. Yaşlı Adam ve Deniz / Ernest Hemingway / Çeviren: Yasemin Yener / Bilgi Yayınevi / Roman / 88 Sayfa 1 saat 29 dk. 82. Tess / Thomas Hardy / Çeviren: Suat Ertüzün / Can Yayınları / Roman / 528 Sayfa 8 saat 30 dk.  83. Hamlet / William Shakespeare / Çeviren: Sabahattin Eyuboğlu / İş Bankası Kültür Yayınları / Oyun / 192 Sayfa 1 saat 47 dk. 84. Faust / Goethe / Çeviren: Senail Özkan / Ötüken / Tragedya / 304 Sayfa 5 saat 29 dk. 85. Dracula / Bram Stoker / Çeviren: Zehra handan Salta / Ayrıntı Yayınları / Roman / 512 Sayfa 9 saat 8 dk. 86. Prens / Niccolò Machiavelli / Çeviren: Kemal Atakay / Can Yayınları / Roman / 160 Sayfa 2 saat 57 dk. 87. Otomatik Portakal / Anthony Burgess / Çeviren: Aziz Üstel / İş Bankası Kültür Yayınları / Roman / 176 Sayfa 3 saat 37 dk. 88. Masumiyet Çağı / Edith Wharton / Çeviren: Sibel Çelik / Martı Yayınları / Roman / 432 Sayfa 5 saat 48 dk. 89. Çimen Yaprakları / Walt Whitman / Çeviren: Memet Fuat / Sel Yayıncılık / Roman / 162 Sayfa 6 saat 56 dk.  90. Solgun Ateş / Vladimir Nabokov / Çeviren: Yiğit Yavuz / İletişim Yayınları / Roman / 286 Sayfa 4 saat 21 dk. 91. Tom Jones-Bir Yetimin Öyküsü (2 cilt) / Henry Fielding / Çeviren: Mina Urgan / İletişim Yayınları / Roman / 1064 Sayfa 16 saat 30 dk. 92. Dorian Gray’in Portresi / Oscar Wilde / Çeviren: Didar Zeynep Batumlu / İş Bankası Kültür Yayınları / Roman / 264 Sayfa 4 saat 33 dk. 93. Teneke Trampet / Günter Grass / Çeviren: kamuran Şipal / Akılçelen Kitaplar / Roman / 760 Sayfa 13 saat 10 dk. 94. Altın Defter / Doris Lessing / Çeviren: Aslı Çelik / Can Yayınları / Roman / 880 Sayfa 11 saat 32 dk. 95. Emma / Jane Austen / Çeviren: Hamdi Koç / İş Bankası Kültür Yayınları / Roman / 504 Sayfa 9 saat 25 dk. 96. Godot’yu Beklerken / Samuel Beckett / Çeviren: Pınar Aziz, Volga Serin S. / Kabalcı Yayınevi / Oyun / 135 Sayfa 52 dk. 97. Leopar / Giuseppe Tomasi Di Lampedusa / Çeviren: Semin sayıt / Can Yayınları / Roman / 280 Sayfa 10 saat 41 dk. 98. Guguk Kuşu / Ken Kesey / Çeviren: Duygu Akın / nemesis Kitap / Roman / 400 Sayfa 6 saat 55 dk. 99. Charlotte'un Sevgi Ağı / E. B. White / Çeviren: Aslı Mercan / Beyaz Balina / 174 Sayfa 2 saat 12 dk. 100. Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok / Erich Maria Remarque / Çeviren: Burhan Arpad / Everest Yayınları / Roman / 216 Sayfa 4 saat 26 dk. The Economist’ten alınmış, Oksijen tarafından çevrilerek lisanslı olarak yayınlanmıştır. Orijinal metne www.economist.com adresinden ulaşabilirsiniz.